دواکەوتنی قسەکردن لە منداڵاندا
هیچ شتێک لەوە بەنرختر نییە بۆ دایک و باوک کە گوێ لە قسەکانی منداڵەکانیان بگرن. لەگەڵ ئەوەشدا، شتێکی ئاساییە کە بەبێ مەبەست فشار بخرێتە سەر منداڵەکە بۆ ئەوەی زووتر قسە بکات. تێگەیشتن لەوەی کە چی ئاساییە و نیشانەکانی دواکەوتنی قسەکردن دەتوانن یارمەتیت بدەن کەمتر نیگەران بیت و زیاتر پشتگیری بکەیت.
لە تەمەنی دوو ساڵیدا، زۆربەی منداڵان دەتوانن تا ۵۰ وشە بەیەکەوە لە ڕستەی دوو بۆ سێ وشەدا بەیەکەوە ببەستن.
لە تەمەنی سێ ساڵیدا، تواناکانیان بە شێوەیەکی بەرچاو گەشە دەکەن.
- دەتوانن ڕستە دروست بکەن بە زیاتر لە سێ وشە.
- دەتوانن ناوی خۆیان و کەسانی دیکە بە ناوی خۆیانەوە بنێن.
- دەتوانن قسەی زیاتر دروست بکەن بە کۆ.
- دەتوانن پرسیار بکەن.
- ئەوان دەتوانن چیرۆکێک بگێڕنەوە یان دووبارەی ئاوازی گۆرانی باخچەی ساوایان بکەنەوە.
هەندێک نیشانە هەیە کە دەتوانیت ئاگاداری بیت بۆ ئەوەی بزانیت کە ئایا منداڵەکانت درەنگ قسە دەکەن یان نا.
- منداڵەکەت لە تەمەنی ۱۲ مانگیدا ئاماژە بەکارناهێنێت وەک ئاماژەکردن یان دەست ڕاوەشاندن.
- منداڵەکەت لە تەمەنی ۱۸ مانگیدا لەجیاتی وشەکان ئاماژە بەکاردەهێنێت.
- منداڵەکەت لە تەمەنی ۱۸ مانگیدا کێشەی هەیە لە لاساییکردنەوەی دەنگەکان.
- منداڵەکەت تەنها دەتوانێت لاسایی دەنگەکان بکاتەوە و ناتوانێت بە شێوەیەکی خۆڕسک وشە یان ڕستە دروست بکات لە تەمەنی دوو ساڵیدا.
- وشەی منداڵەکەت تەنها بۆ چەند وشەیەک یان دەنگێکی کەم لە تەمەنی دوو ساڵیدا سنووردارە.
- منداڵەکەت ناتوانێت ئەو وشانەی بەبیر بێتەوە کە پێشتر بە شێوەیەکی خۆڕسک فێربووبوون لە تەمەنی سێ ساڵیدا.
لەوانەیە هەموو ئەمانە نیشانەی ئەوە بن کە منداڵە بچووکەکەت لەوانەیە منداڵێک بێت کە درەنگ فێربێت.
هۆکارەکانی دواکەوتنی قسەکردن هەیە لە کێشەی فێربوون بۆ لاوازی پزیشکی.
- کێشەی دەربرینی بە دەم زەحمەتە بۆی بۆ دەربڕینی ئەو دەنگانەی کە بە پیتی D، L، R، S یان Z دروستکراون.
- کەمئەندامبوونی فێربوون ی کەوا له منداڵەکەت دەکات قورس بێت بۆ تێگه یشتن له ڕاهێنانی ڕسته . ئەم نیشانەیە نیشانەی دواکەوتنی گەشەکردنە کە بەهۆی لەدایکبوونی پێشوەختەوە دروست دەبێت.
- هەروەها کێشەی بیستن دەتوانێت کاریگەری لەسەر قسەکردن هەبێت. نەتوانینی گوێگرتن لە دەنگ و وشەکان بە ڕوونی دەتوانن کاریگەری لەسەر ئەو شتانە هەبێت کە فێری دەبن بیڵێن.
- نەبوونی هاندان. لەبەر ئەوەی ژینگەی منداڵەکە بە پێی پێویست پشتگیری ناکرێت.
ئەگەر منداڵەکەت هەر یەکێک لەم نیشانانەی نیشان دا، پەیوەندی بکە بە پزیشکێکی نەخۆشی زمانی قسەکردن بۆ ئەوەی باشتر تێبگات لەوەی کە چی وای لێدەکات منداڵەکەت نەگاتە قۆناغی گەشەکردنی.
لەگەڵ هەندێک ڕێنمایی، گۆڕانکاری لە ڕۆتینی ئاسایی یان لە هەندێک حاڵەتدا، چارەسەری قسەکردن، منداڵەکەت دەتوانێت بەشدار بێت لە دیالۆگ بەبێ هیچ کێشەیەک.
سەرچاوەکان:
https://www.healthline.com/health/speech-delay-3-year-old-2#:~:text=If%20your%20child%20has%20a,delay%20can%20be%20effectively%20treated.
https://kidshealth.org/en/parents/not-talk.html
https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/toddler/Pages/language-delay.aspx
چاودێری گەشەی منداڵەکەت بکە
کێشی منداڵەکەت بەراورد بکە لەگەڵ منداڵانی تری هاو تەمەنی
پێوئستت بە ئامۆژگاری هەیە؟
تیمی پسپۆڕانمان ئامادەن بۆ وەڵامدانەوەی پرسیارەکانتان و پشتگیریتان دەکەن لە کاتی گەشتی دووگیانی بۆ لێدانی منداڵ بۆ زانیاری زیاتر و ئامۆژگاری پەیوەندیدار، تکایە پەیوەندیمان پێوە بکەن لە نێوان کاتژمێر ٩ی بەیانی-٥ی ئێوارەی یەکشەممە تا پێنجشەممە.