کارامەییە کارلێککەرەکان

بە فێربوونی بەکارهێنانی ئاماژە و وشە، دەست دەکەن بە پەیوەندیکردن و کارلێککردن لەگەڵ کەسانی دیکە بە شێوازی ئاڵۆزتر.

منداڵان لە ساتەوەختی لەدایکبوونەوە پەرە بە تواناکانی کارلێککردن دەدەن. بە خێرایی دەست دەکەن بە پەیوەندی لەگەڵ دایک و باوک و خوشک و براکانیان بە چاوپێکەوتن و کارلێککردن لەگەڵ دەنگ و تۆنی دەنگی جیاواز.

لەگەڵ گەشەکردنیان، کارامەییەکانی کارلێککردن و کۆمەڵایەتیشیان بەرز دەبێتەوە. بە فێربوونی بەکارهێنانی ئاماژە و وشە، دەست دەکەن بە پەیوەندیکردن و کارلێککردن لەگەڵ کەسانی دیکە بە شێوازی ئاڵۆزتر.

منداڵان فێری کارامەیی نێوان کەسی و کۆمەڵایەتی دەبن لەسەر بنەمای ئەزموونەکانیان – بەو شتانەی کە لە ڕابردوودا کاریان لەسەر کردووە. لەوانەیە کۆرپە بچووکەکان هاوار بکەن و بگرین بۆ ئەوەی دایک و باوکیان بزانن کە برسی بوون. لەگەڵ هەڵکشانی تەمەنیان، هاوارکردنیان بۆ خواردن کەمتر دەبێت – کاتێک هەندێک زمانی بنەڕەتی فێردەبێت خواردن داواکردن گونجاوتر دەبێت. بە تێپەڕبوونی کات و مەشقکردن و هاندان، منداڵان فێر دەبن کە قسەکردن بە بەکارهێنانی وشە و ڕستە، لەوانەش وشەی ‘تکایە’، بۆ داوای خواردن ڕەنگە باشترین ڕێگە بێت بۆ بەدەستهێنانی ئەوەی دەیانەوێت.
لەم تەمەنەدا، منداڵانی 5 ساڵان دەتوانن بە سەربەخۆیی زیاتر هەست و دۆخە کۆمەڵایەتییەکان بەڕێوەببەن. ئەوان ڕێگایەک بۆ هێوربوونەوە لە خۆیانەوە دێننە پێشەوە، وەک چوونە ژوورێکی تر یان دانوستان و سازشکردن بۆ چارەسەرکردنی ناکۆکییەک. هەروەها کارامەیی گونجاویان هەیە بۆ دروستکردن و پاراستنی هاوڕێیەتی لەگەڵ گەورەکان و منداڵانی تر. قبوڵکردن لەلایەن “گرووپ”ەوە تادێت گرنگتر دەبێت بۆیان.

منداڵانی چوار ساڵان بەردەوامن لە فێربوونی ئەوەی کە هۆکاری هەندێک هەست چییە، و تێدەگەن کە ڕەنگە کەسانی دیکە بە شێوەیەکی جیاواز کاردانەوەیان هەبێت بەرامبەر بە هەمان دۆخ. ئەوان فێری باشتر بەڕێوەبردنی هەست و سۆزە چڕەکان دەبن بە ستراتیژییەکانی ڕووبەڕووبوونەوە وەک باسکردنی هەستەکانیان یان کێشانی وێنەیەک. هەروەها منداڵانی چوار ساڵان پێشکەوتنی زیاتر لە کارلێکە کۆمەڵایەتییەکانیان لەگەڵ هاوتەمەنەکانیاندا نیشان دەدەن، وەک بە بەشداریکردنی ڕێک و پێک لە دۆخی یاریکردنی گروپدا، یاخود دەربڕینی هاوسۆزی بۆ کەسانی دیکە یان نیشاندانی ڕێگاکانی چارەسەرکردنی ناکۆکییەکان.
ئەو چالاکییانەی کە دەتوانن یارمەتیدەر بن لە پەرەپێدانی کارامەیی کارلێککاری منداڵە ٤ ساڵانەکەت

• چالاکیەک بدۆزەرەوە بۆ ئەوەی منداڵەکەت و هاوڕێکانی پێکەوە بیکەن. ناساندنی یارییە نوێیەکان کە هی کەسێکی دیاریکراو نین یان بەشدارییان لە چالاکیەکی وەک درووستکردنی کێکدا بکەن.
• توانا کۆمەڵایەتییەکانی منداڵەکەت بناسەوە. کاتێک بیرمەندە یان یارییەکانی بە هاوبەشی دەکات، دەریببڕە کە چەندە شانازی پێوە دەکەیت.
• نموونەیەکی باش دابنێ. نیشانی منداڵەکەت بدە کە چۆن لە کاتی یاریکردندا ڕێزی کەسانی تر بگرێت و خەمخۆریان بێت، ئەمەش یارمەتیدەری دەبێت بۆ ئەوەی هەمان شت بکات.
• بۆنەیەکی کۆمەڵایەتی بۆ منداڵەکەت و هاوڕێکانی ڕێکبخە. بۆ نموونە لە ماڵەکەتدا میوانداری کۆبوونەوەیەک بکە بە چالاکیی و مۆسیقای جیاواز و هانی منداڵەکەت بدە دڵنیابێت کە هەموو منداڵەکان بەشدارن.