ڕۆڵی پرێبایۆتیک لە یارمەتیدانی منداڵانی کۆلیک
منداڵی کۆلیک و پرێبایۆتیک. ئەو ڕۆڵە گەورەیە چییە کە پرێبایۆتیکەکان هەیانە لە یارمەتیدانی کۆلیکی منداڵان؟
: Prebiotic oligosaccharides سێیەم بەربڵاوترین پێکهاتەی شیری دایکە و بە شێوەیەکی ڕاستەقینە لە شیری مانگادا نییە. پرێبایۆتیک پێکهاتەیەکی خۆراکی نا هەرسکەرە کە گەشەکردن و/یان چالاکی بەکتریا لە کۆئەندامی هەرسکردندا هاندەدات بە شێوەیەک کە سوودبەخشە بۆ تەندروستی. ئەوە باش دەزانرێت کە مایکرۆبایۆتای گەدە و ڕیخۆڵە (GI) بە شێوەیەکی جیاواز گەشە دەکات لەگەڵ شیری دایک و شیری ستانداردی منداڵان. (1)
چەندین لایەن هەیە لە پێکهاتەی شیری دایک و شیری مانگا کە بەشدارن لەم جیاوازییانە، وەک کاربۆهیدرات، پڕۆتین، ئاسن و فۆسفۆر. (1)
لە ڕاستیدا، پرێبایۆتیک ئەو خۆراکانەن کە بەکتریاکان دەیخۆن و گەشە دەکەن. لەبەر ئەوە، ئەمانە دەبنە هۆی زیادبوونی ئەوەی پێی دەوترێت “بەکتریای باش” و کەمبوونەوەی ئەوەی پێی دەوترێت بەکتریای خراپ. پرێبایۆتیکەکان کاریگەری سوودبەخشیان هەیە لەسەر مایکرۆبایۆتا، تەندروستی ڕیخۆڵە و بەرگری. لە ڕاستیدا، پرێبایۆتیکەکان ڕێگە بە گەشەکردنی ڕیخۆڵە دەدەن و چینێک پێکدەهێنن کە لە هەوکردن دەیپارێزێت و ڕێگە بە گەشەکردنی ڕیخۆڵە دەدات بە شێوەیەکی تەندروست. (1)
کۆلیک چییە؟
کۆلیک ئەو کاتەیە کە منداڵێکی تەندروست زۆر جار دەگریێت بەبێ هیچ هۆکارێکی ڕوون.
تایبەتمەندییەکانی کۆلیکس بریتین لە (2 ):
- گریان بەبێ هیچ هۆیەک بۆ نموونە، ئەوان برسی نین یان پێویستیان بە گۆڕینی دایبی نییە.
- هەموو ڕۆژێک لە هەمان کاتدا دەگری. منداڵانی کۆلیک زۆرجار لە کۆتایی ڕۆژدا بێزار دەبن. بەڵام گریان لە هەر کاتێکدا ڕوودەدات.
- توند گرتنی دەستیان لە کاتی گریان یان چەماندنەوەی قاچەکانیان.
- گریان وەک ئەوەی لە ئازاردا بێت
- سوور بوون لە کاتی گریاندا
هۆکاری کۆلیک چییە؟
هیچ هۆکارێکی ڕوون نییە، بەڵام توێژەران چەندین ئەگەریان دەستکەوتووە. هەندێک لە فاکتەرە بەشداربووەکان بریتین لە ( 2):
- ئازار یان ناڕەحەتی لە گاز یان هەرسنەکردن
- سیستەمی هەرسکردن کە بە تەواوی گەشەی نەکردووە
- خواردنی زیاد لە پێویست یان کەم
- هەستیاری بۆ شیر یان شیری دایک
- بەئاگابوونی زۆر
- سەرئێشەی منداڵی
- کاردانەوەی هەست بۆ ترس، نائومێدی یان پەرۆشی
پرێبایۆتیک و کۆلیک:
هەروەک پێشتر ئاماژەی پێکراوە و لەسەر بنەمای چەندین لێکۆڵینەوە، پرێبایۆتیک یارمەتی گەشەی ڕیخۆڵە دەدات و لەبەر ئەوە کاریگەری ئەرێنی هەیە لەسەر پێکهاتەی مایکرۆبایۆتا کە یارمەتی گەشەی دروستی ڕیخۆڵە و هەرسکردن دەدات کە دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی حاڵەتی کۆلیک و زانینی ئەوەی کە یەکێک لە هۆکارەکانی کۆلیک سیستەمێکی هەرسکردنی گەشە نەکردووە. ۱- هەرسکردنی باش ڕێگە بە منداڵەکە دەدات پڕۆتین و لاکتۆز بە شێوەیەکی دروست هەرس بکات و نەبێتە هۆی ئێشە و ناڕەحەتی سک کە دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی حاڵەتەکانی گریان و ئەوەی بە کۆلیک ناسراوە.
سەرچاوەکان:
1- Prebiotic effect of an infant formula supplemented with galacto-oligosaccharides: randomized multicenter trial. Marcello Giovannini 1, Elvira Verduci, Dario Gregori, Simonetta Ballali, Sara Soldi, Diana Ghisleni, Enrica Riva, PLAGOS Trial Study Group. J Am Coll Nutr. 2014;33(5):385-93. doi: 10.1080/07315724.2013.878232.
2- National Institutes of Health, MedlinePlus: Colic and Crying https://familydoctor.org/condition/colic/
دکتۆر پامێلا چێرفان
پزیشکی منداڵان
