کارامەییە کارلێککەرەکان

بە فێربوونی بەکارهێنانی ئاماژە و وشە، دەست دەکەن بە پەیوەندیکردن و کارلێککردن لەگەڵ کەسانی دیکە بە شێوازی ئاڵۆزتر.

منداڵان لە ساتەوەختی لەدایکبوونەوە پەرە بە تواناکانی کارلێککردن دەدەن. بە خێرایی دەست دەکەن بە پەیوەندی لەگەڵ دایک و باوک و خوشک و براکانیان بە چاوپێکەوتن و کارلێککردن لەگەڵ دەنگ و تۆنی دەنگی جیاواز.

لەگەڵ گەشەکردنیان، کارامەییەکانی کارلێککردن و کۆمەڵایەتیشیان بەرز دەبێتەوە. بە فێربوونی بەکارهێنانی ئاماژە و وشە، دەست دەکەن بە پەیوەندیکردن و کارلێککردن لەگەڵ کەسانی دیکە بە شێوازی ئاڵۆزتر.

لەم تەمەنەدا، منداڵانی 5 ساڵان دەتوانن بە سەربەخۆیی زیاتر هەست و دۆخە کۆمەڵایەتییەکان بەڕێوەببەن. ئەوان ڕێگایەک بۆ هێوربوونەوە لە خۆیانەوە دێننە پێشەوە، وەک چوونە ژوورێکی تر یان دانوستان و سازشکردن بۆ چارەسەرکردنی ناکۆکییەک. هەروەها کارامەیی گونجاویان هەیە بۆ دروستکردن و پاراستنی هاوڕێیەتی لەگەڵ گەورەکان و منداڵانی تر. قبوڵکردن لەلایەن “گرووپ”ەوە تادێت گرنگتر دەبێت بۆیان.

گرنگی گەشەکردنی کۆمەڵایەتی و سۆزداری لە هەموو بوارەکانی ژیانی منداڵدا دەبینرێت. لەم تەمەنەدا منداڵە ٢ ساڵانەکەت دەست دەکات بە دانانی بناغەکانی گەشەسەندنی داهاتوو بە فێربوونی بەڕێوەبردنی هەستەکانی و تێگەیشتن لە هەست و پێداویستییەکانی ئەوانی تر و کارلێکی ئەرێنی لەگەڵ کەسانی تر. منداڵانی دوو ساڵان چێژ لە یاریکردن لەگەڵ منداڵانی تر وەردەگرن، بەڵام بەزۆری پێیان باشە خۆیان بپارێزن. بە شێوەیەکی گشتی دایک و باوک ڕۆڵ دەگێڕن لە هاندانی منداڵانی ئەم تەمەنە بۆ کارلێککردن و یاریکردن لەگەڵ یەکتر. ئەو چالاکییانەی کە دەتوانن یارمەتیدەر بن لە پەرەپێدانی کارامەیی کارلێککاری منداڵە ٢ ساڵانەکەت:

• یارییەک بکە کە “یەکێک بۆ تۆ، یەکێک بۆ من.” ئەمەش دەکرێت بە بەکارهێنانی هەر شتێک، یارییەک یان خواردنێکی دڵخواز بێت. شتەکان بدە بە منداڵەکەت و داوای لێبکە لەگەڵ کەسانی دەوروبەریدا هاوبەشی بکات.
• پلانی سەفرە لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکەت دابنێ، لەوانەش منداڵانی هاوتەمەنی خۆی و یاری لەگەڵ خۆی بهێنە کە دەتوانرێت لە دەرەوە بەکاربهێنرێت. هانی بدە بۆ ئەوەی لەگەڵ منداڵانی تردا کارلێک بکات و یاری جیاواز بکات.
• لە کاتێکدا منداڵەکەت یاری دەکات، نیشانی بدە کە چۆن کارلێکی گونجاو لەگەڵ کەسانی تردا بکات. بۆ نموونە هانی بدە بۆ ئەوەی بەشداری بکات بە نیشاندانی ئەوەی کە چۆن سەرەتا ئەنجامی بدات و وا لێبکە لاسای کارەکانت بکاتەوە.
• منداڵەکەت هان بدە کە یارمەتیت بدات لە هەڵگرتن و کۆکردنەوەی یارییەکانی دوای تەواوبوونی یاریکردن.