کارامەییە کارلێککەرەکان

بە فێربوونی بەکارهێنانی ئاماژە و وشە، دەست دەکەن بە پەیوەندیکردن و کارلێککردن لەگەڵ کەسانی دیکە بە شێوازی ئاڵۆزتر.

منداڵان لە ساتەوەختی لەدایکبوونەوە پەرە بە تواناکانی کارلێککردن دەدەن. بە خێرایی دەست دەکەن بە پەیوەندی لەگەڵ دایک و باوک و خوشک و براکانیان بە چاوپێکەوتن و کارلێککردن لەگەڵ دەنگ و تۆنی دەنگی جیاواز.

لەگەڵ گەشەکردنیان، کارامەییەکانی کارلێککردن و کۆمەڵایەتیشیان بەرز دەبێتەوە. بە فێربوونی بەکارهێنانی ئاماژە و وشە، دەست دەکەن بە پەیوەندیکردن و کارلێککردن لەگەڵ کەسانی دیکە بە شێوازی ئاڵۆزتر.

منداڵان فێری کارامەیی نێوان کەسی و کۆمەڵایەتی دەبن لەسەر بنەمای ئەزموونەکانیان – بەو شتانەی کە لە ڕابردوودا کاریان لەسەر کردووە. لەوانەیە کۆرپە بچووکەکان هاوار بکەن و بگرین بۆ ئەوەی دایک و باوکیان بزانن کە برسی بوون. لەگەڵ هەڵکشانی تەمەنیان، هاوارکردنیان بۆ خواردن کەمتر دەبێت – کاتێک هەندێک زمانی بنەڕەتی فێردەبێت خواردن داواکردن گونجاوتر دەبێت. بە تێپەڕبوونی کات و مەشقکردن و هاندان، منداڵان فێر دەبن کە قسەکردن بە بەکارهێنانی وشە و ڕستە، لەوانەش وشەی ‘تکایە’، بۆ داوای خواردن ڕەنگە باشترین ڕێگە بێت بۆ بەدەستهێنانی ئەوەی دەیانەوێت.
لەم تەمەنەدا، منداڵانی 5 ساڵان دەتوانن بە سەربەخۆیی زیاتر هەست و دۆخە کۆمەڵایەتییەکان بەڕێوەببەن. ئەوان ڕێگایەک بۆ هێوربوونەوە لە خۆیانەوە دێننە پێشەوە، وەک چوونە ژوورێکی تر یان دانوستان و سازشکردن بۆ چارەسەرکردنی ناکۆکییەک. هەروەها کارامەیی گونجاویان هەیە بۆ دروستکردن و پاراستنی هاوڕێیەتی لەگەڵ گەورەکان و منداڵانی تر. قبوڵکردن لەلایەن “گرووپ”ەوە تادێت گرنگتر دەبێت بۆیان.

لەم تەمەنەدا، منداڵە ٣ ساڵانەکەت هێشتا پێویستی بە گەورەساڵانی ئاشنا دەبێت لە نزیکەوە ئاگاداری بێت کاتێک دەگەڕێت و کارلێک لەگەڵ کەسانی تر دەکات. لەگەڵ بەدەستهێنانی سەربەخۆیی لەگەڵ تێپەڕینی کاتدا، منداڵەکەت دەست دەکات بە هاوڕێیەتی ڕاستەقینە و پەسەندکراو لەگەڵ منداڵانی تر. کاتێک ناکۆکی لە نێوان هاوڕێکانیدا سەرهەڵدەدات، بە شێوەیەکی گشتی لەم تەمەنەدا داوای یارمەتی لە گەورەساڵان دەکات. هێواش هێواش فێر دەبێت بزانێت هۆکاری هەستە جیاوازەکان چییە، هاوسۆزی نیشان دەدات لە ڕێگەی کردارە سەرەتاییەکانی وەک باوەشکردن بە کەسێک کە دڵتەنگە. هەرچەندە توانای باشتر ڕێکخستنی هەستەکانی هەیە، بەڵام ڕەنگە لە کاتی فشاردا کاردانەوەی زیادەڕۆیی هەبێت.

ئەو چالاکییانەی کە دەتوانن یارمەتیدەر بن لە پەرەپێدانی کارامەیی کارلێککاری منداڵە ٣ ساڵانەکەت

• باسی ئەوە بکە کە کام یاری حەز دەکات لەگەڵ کەسانی تردا بەشداری بکات و کامیان بۆ خۆی دەهێڵێتەوە. پێویست ناکات هەموو یارییەکانی هاوبەش بکات.
• مۆسیقا بۆ منداڵەکەت و هاوڕێکانی لێبدە بۆ ئەوەی سەما بکەن، ڕابکەن یان بازیان پێبدەن. ئەمەش یارمەتیدەر دەبێت لە نەمانی بێزاری و سەرف کردنی و وزە.
• نیشانی منداڵەکەت بدە کە چۆن خۆی بە هاوڕێ نوێیەکان بناسێنێت و دەست بە گفتوگۆ بکات. پاشان دەتوانێت هەوڵی دووبارەکردنەوەی ئەو ڕێبازە بدات بە شێوەیەکی سەربەخۆ.

نموونەیەکی باش بهێنەوە. بە منداڵەکەتی نیشان بدە کە چۆن لە کاتی یاریکردندا ڕێز لە کەسانی تر بگرێت و خەمخۆریان بێت،ئەمەش هاندەری دەبێت بۆ ئەوەی هەمان شت بکات.